Dyski SSD zrewolucjonizowały sposób przechowywania danych. Są szybkie, ciche i odporne na wstrząsy, dlatego całkowicie wyparły klasyczne dyski talerzowe w laptopach i komputerach biurowych. Jednak ich zaawansowana budowa sprawia, że odzyskanie utraconych danych jest znacznie trudniejsze. Wymaga specjalistycznej wiedzy, narzędzi i dostępu do technologii producentów
Dlaczego SSD są bardziej skomplikowane
W tradycyjnym dysku HDD dane są zapisywane na talerzach magnetycznych. W przypadku SSD – w układach pamięci flash, zarządzanych przez złożony kontroler. To on decyduje, gdzie dokładnie trafią poszczególne fragmenty plików. Z tego powodu klasyczne metody odzyskiwania danych z dysków twardych nie mają tutaj zastosowania.
Co więcej, dyski SSD korzystają z technologii TRIM, która automatycznie usuwa nieużywane dane, by zwiększyć wydajność zapisu. To duże wyzwanie dla specjalistów – jeśli TRIM został uruchomiony, część plików może zostać trwale skasowana z komórek pamięci.
Najczęstsze przyczyny utraty danych w SSD
Mimo że dyski półprzewodnikowe nie mają ruchomych części, również mogą ulec awarii. Do najczęstszych przyczyn należą:
• uszkodzenie kontrolera,
• błędy oprogramowania układowego (firmware),
• przepięcia zasilania,
• zużycie komórek pamięci NAND,
• błędne aktualizacje systemu lub nagłe odłączenie zasilania.
W takich sytuacjach odzyskanie plików wymaga zaawansowanych narzędzi sprzętowych, które potrafią komunikować się bezpośrednio z chipami pamięci flash, z pominięciem uszkodzonego kontrolera.
Jak wygląda proces odzyskiwania danych z SSD
Profesjonalne odzyskiwanie danych z dysków SSD rozpoczyna się od precyzyjnej diagnostyki. Specjaliści sprawdzają, czy awaria ma charakter logiczny (np. utrata partycji), czy fizyczny (np. uszkodzony kontroler). Jeśli to drugie, konieczne może być wylutowanie układów pamięci i odczyt danych bezpośrednio z nich.
Kolejnym etapem jest rekonstrukcja struktury logicznej danych – połączenie setek tysięcy fragmentów rozrzuconych po pamięci flash. Proces ten wymaga znajomości algorytmów kontrolerów różnych producentów (Samsung, Kingston, Crucial, WD).
Kiedy warto zareagować?
W przypadku SSD czas ma kluczowe znaczenie. Objawy takie jak spowolnienie pracy, błędy zapisu, znikające partycje czy brak reakcji systemu to sygnały, że należy działać natychmiast. Każda próba przywrócenia danych na własną rękę może doprowadzić do nieodwracalnego nadpisania bloków pamięci.
Zamiast ryzykować, warto skorzystać z pomocy specjalistów, którzy posiadają doświadczenie w odzyskiwaniu danych z dysku SSD. Profesjonalna diagnostyka pozwala ustalić przyczynę awarii i dobrać najbezpieczniejszą metodę przywracania plików.
Nowoczesne technologie, realne efekty
Dzisiejsze laboratoria dysponują sprzętem klasy PC-3000 Flash, pozwalającym odczytywać dane z uszkodzonych układów bez pośrednictwa kontrolera. Dzięki temu możliwe jest odzyskanie plików nawet z dysków, które nie są wykrywane przez komputer.
Choć odzyskiwanie danych z dysków SSD to proces bardziej złożony niż w przypadku HDD, skuteczność profesjonalnych usług rośnie z roku na rok. Inwestycja w taką pomoc często pozwala uratować projekty, dokumenty i wspomnienia, które wydawały się bezpowrotnie utracone.
